دانلود آموزش صوت و لحن و نغمات قرآنی
حاج مهدی دغاغله
در 8 قسمت

منظور از حنجره و صدای قوی، صدای بلند یا فریاد نیست، بلکه منظور حنجره و صدایی می باشد که پرقدرت و پر نیرو است. که اگر برنامه ای را اجرا کرد، خسته نشده و تواناییش را از دست ندهد. بعضی اشخاص با وجود داشتن صدای پرطنین و پرحجم، بعد از مدتی آواز، تارهای صوتی آنها از کار می افتد و توانایی انجام فعالیت بیشتر را از دست می دهند. برعکس افرادی هم هستند که با وجود صدای کم حجم و نازک، دارای حنجره ی پرقدرت هستند. به طوری که تارهای صوتی آنها به زودی از کار نمی افتد و می توانند سالها آواز کنند.....
پس خواننده ی خوب کسی است که بتواند مجلس را تا آخر به تنهایی اداره کند. که این خصوصیت حاصل سالها مجلس داری و کسب تجارب گوناگون می باشد، که به خصوصیتهای فردی نیز از قبیل بنیه ی جسمانی، بزرگی قفسه ی سینه، بزرگی حفره های بینی و دهان، حالت جمجمه و ... بستگی دارد.
حنجره ی انسان و تارهای صوتی مانند دیگر اعضای بدن از تعدادی ماهیچه و عضله تشکیل شده است. همانطور که هنگام ورزش، ابتدا بدن خود را گرم می کنید و بعد تمرین را به اوج می رسانید، در خواندن هم باید اول عضلات حنجره را گرم و نرم کنید. اگر از همان اول با صدای بلند شروع کنید، مطمئن باشید که پس از مدتی به تارهای صوتی شما لطمه خواهد خورد. پس سعی کنید حتی الامکان تمرینات زیر را جهت تقویت حنجره و صدایتان انجام دهید:
فک پایینی را شل کرده سپس از راه دهان نفسهای کوتاه و سریع بکشید و کم کم بر سرعت آن بیفزایید. البته نفسها نباید از راه تنگی گلو باشد بلکه باید از پرده ی دیافراگم شکم باشد. این تمرین باعث قوی شدن عضلات زیر فک و اطراف گلو و شکم می شود. چون هنگام خواندن فشار زیادی به این عضلات وارد می شود.
چانه را به سینه بچسبانید به طوری که وزن سر، روی چانه افتاده باشد در این حالت چند مرتبه دهانتان را باز و بسته کنید به طوری که سرتان همراه این حرکت بالا و پایین رود. سپس مدتی دهانتان را به حالت نیمه باز و راحت استراحت دهید.
دستتان را زیر چانه بزنید و به فرض اینکه چیزی می جوید، دهانتان را مکرّر باز و بسته نمایید. این عمل را چند بار تکرار کنید. این تمرین و تمرین قبلی باعث قوی شدن عضلات چانه، شقیقه و گلو می شود.
کشیدن نفس عمیق برای تقویت صدا، به این صورت که هنگام بازدم هوا را آهسته و پی در پی بیرون می دهید و واژه هایی مانند «آه، هو، هی» را تکرار می کنید. عمل بازدم هرچه طولانی تر باشد بهتر است. این عمل را مرتب تکرار کنید تا صدایتان تقویت شود.
برای کشیدن و خوب شدن صدا روش نوک زبانی هم مفید است. به این صورت که قسمت عقب زبان بی حرکت باشد. این حالت را می توان با تلفظ حرفهایی مانند «ر، د، ن» و بقیه حرفهایی که از قسمت جلو زبان تلفظ می شوند، به صورت مسلسل وار(د، د، د) تکرار کنید.
اگر می خواهید به صورت تمرینی بخوانید، برای روز اول پانزده دقیقه در نظر بگیرید. پنج دقیقه ی اول را با صدای پائین، پنج دقیقه ی دوم را با صدای متوسط و پنج دقیقه سوم را با صدای بلند بخوانید. بعد از گذشت چند روز مدت تمرین را بیست دقیقه و سپس تا سی دقیقه افزایش دهید.

پاسخ

منظور از حنجره و صدای قوی، صدای بلند یا فریاد نیست، بلکه منظور حنجره و صدایی می باشد که پرقدرت و پر نیرو است. که اگر برنامه ای را اجرا کرد، خسته نشده و تواناییش را از دست ندهد. بعضی اشخاص با وجود داشتن صدای پرطنین و پرحجم، بعد از مدتی آواز، تارهای صوتی آنها از کار می افتد و توانایی انجام فعالیت بیشتر را از دست می دهند. برعکس افرادی هم هستند که با وجود صدای کم حجم و نازک، دارای حنجره ی پرقدرت هستند. به طوری که تارهای صوتی آنها به زودی از کار نمی افتد و می توانند سالها آواز کنند.....
پس خواننده ی خوب کسی است که بتواند مجلس را تا آخر به تنهایی اداره کند. که این خصوصیت حاصل سالها مجلس داری و کسب تجارب گوناگون می باشد، که به خصوصیتهای فردی نیز از قبیل بنیه ی جسمانی، بزرگی قفسه ی سینه، بزرگی حفره های بینی و دهان، حالت جمجمه و ... بستگی دارد.
حنجره ی انسان و تارهای صوتی مانند دیگر اعضای بدن از تعدادی ماهیچه و عضله تشکیل شده است. همانطور که هنگام ورزش، ابتدا بدن خود را گرم می کنید و بعد تمرین را به اوج می رسانید، در خواندن هم باید اول عضلات حنجره را گرم و نرم کنید. اگر از همان اول با صدای بلند شروع کنید، مطمئن باشید که پس از مدتی به تارهای صوتی شما لطمه خواهد خورد. پس سعی کنید حتی الامکان تمرینات زیر را جهت تقویت حنجره و صدایتان انجام دهید:
فک پایینی را شل کرده سپس از راه دهان نفسهای کوتاه و سریع بکشید و کم کم بر سرعت آن بیفزایید. البته نفسها نباید از راه تنگی گلو باشد بلکه باید از پرده ی دیافراگم شکم باشد. این تمرین باعث قوی شدن عضلات زیر فک و اطراف گلو و شکم می شود. چون هنگام خواندن فشار زیادی به این عضلات وارد می شود.
چانه را به سینه بچسبانید به طوری که وزن سر، روی چانه افتاده باشد در این حالت چند مرتبه دهانتان را باز و بسته کنید به طوری که سرتان همراه این حرکت بالا و پایین رود. سپس مدتی دهانتان را به حالت نیمه باز و راحت استراحت دهید.
دستتان را زیر چانه بزنید و به فرض اینکه چیزی می جوید، دهانتان را مکرّر باز و بسته نمایید. این عمل را چند بار تکرار کنید. این تمرین و تمرین قبلی باعث قوی شدن عضلات چانه، شقیقه و گلو می شود.
کشیدن نفس عمیق برای تقویت صدا، به این صورت که هنگام بازدم هوا را آهسته و پی در پی بیرون می دهید و واژه هایی مانند «آه، هو، هی» را تکرار می کنید. عمل بازدم هرچه طولانی تر باشد بهتر است. این عمل را مرتب تکرار کنید تا صدایتان تقویت شود.
برای کشیدن و خوب شدن صدا روش نوک زبانی هم مفید است. به این صورت که قسمت عقب زبان بی حرکت باشد. این حالت را می توان با تلفظ حرفهایی مانند «ر، د، ن» و بقیه حرفهایی که از قسمت جلو زبان تلفظ می شوند، به صورت مسلسل وار(د، د، د) تکرار کنید.
اگر می خواهید به صورت تمرینی بخوانید، برای روز اول پانزده دقیقه در نظر بگیرید. پنج دقیقه ی اول را با صدای پائین، پنج دقیقه ی دوم را با صدای متوسط و پنج دقیقه سوم را با صدای بلند بخوانید. بعد از گذشت چند روز مدت تمرین را بیست دقیقه و سپس تا سی دقیقه افزایش دهید.

قاریان ایران در تلاوت قرآن نسبت به سایر کشورها قوی‌تر هستند

نماینده ایران در رشته قرائت بیست و هفتمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم اظهار کرد: قاریان کشور ما از لحاظ تلاوت قرآن نسبت به سایر کشورها خیلی قوی‌تر هستند و از این‌رو سطح تلاوت‌های متسابقین که تاکنون انجام شده است، نسبت به کشور ما ضعیف است.

«مسعود نیک‌دستی» قاری ممتاز قرآن کریم و نماینده ایران در بیست و هفتمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) با بیان این مطلب گفت: مسابقات بین‌المللی قرآن کریم نسبت به مسابقات قرآن کریم کشوری از استرس کمتری برخوردار است، زیرا بنده در مسابقات سراسری قرآن کریم، فشار بیشتری رادر رقابت‌ها احساس می‌کردم، اما در در حال حاضر این‌گونه نیست.

این قاری ممتاز کشورمان اظهار کرد: سطح تلاوت‌های متسابقین که تاکنون انجام شده است، نسبت به کشور ما ضعیف است و قاریان کشور ما از لحاظ تلاوت قرآن کریم نسبت به آن‌ها خیلی قوی‌تر هستند.

برای شرکت در این دوره از مسابقات تمرین‌های صوتی انجام داده‌ام

نیک‌دستی تصریح کرد: برای شرکت در این دوره از مسابقات تمرین‌های صوتی انجام داده‌ام، بنده در حدود 24 سال است که قرآن کریم را به صورت حرفه‌ای تلاوت می‌کنم، همچنین شرکت در مسابقات قرآن کریم را تجربه کرده‌ام و متسابقین در این مرحله بیشتر دوست دارند که شرایط صوتی را در حد ایده‌ال نگهدارند، یعنی تمرین‌ها به گونه‌ای سوق داده شود که صدا موقع خواندن آماده باشد.

وی گفت: بنده از محضر استادان قرآنی شهر اصفهان استفاده کرده‌ام، در زمان نوجوانی از محضر استاد «مرتضی بشیری» استفاده کرده‌ام و در سال 1368 گروه تواشیح «فلق» را با کمک دوستان تشکیل داده‌ایم و همین کار باعث پیشرفت بنده در فعالیت‌های قرآنی شد و ما با این گروه در سال 1387 رتبه اول کشوری را کسب کردیم.

این قاری کشورمان بیان کرد: یکی از استادانی که مرا در زمان نوجوانی به فعالیت‌های قرآنی تشویق می‌کرد، دایی مادرم به نام «بدیع الصنایع» بود، وی از استادان مشهور شهر اصفهان بود، همچنین بنده از محضر استادانی مانند «وفایی، سعادت‌نیا، گوهری‌فر، شاه‌میوه، ستوده‌نیا و رضوی» بهره‌های مختلفی برده‌ام و از زحمات تمامی آن‌ها سپاسگزارم و از آن‌ها قدردانی می‌کنم.

مسعود نیک دستی: یک بحث مهمی که بسیاری از قاریان از آن غافل هستند، این است که بیشتر به سمت صوت و لحن سوق داده می‌شوند، اما یکی از قسمت‌هایی که قراء از آن کسر نمره می‌آورند، بحث تجوید و وقف و ابتدا است

شرایط روحی برای شرکت در مسابقات قرآن حائز اهمیت است

نیک‌دستی عنوان کرد: شرایط روحی شخص برای شرکت در مسابقات قرآن کریم بسیار حائز اهمیت است، زیرا اگر فردی اندوخته لازم را به دست نیاورده باشد، هنگامی که در مسابقاتی در سطح بالا شرکت کند، نمی‌تواند بر شرایط روحی خود به طور طبیعی غلبه کند و دچار استرس می‌شود.

وی اظهار کرد: در بحث تلاوت قرآن کریم موضوع تجربیات، آمادگی صوتی و آمادگی روانی بسیار مهم است، بسیاری از دوستان در جلسات قرآنی در سطح شهرستان خود بسیار درجه یک می‌خوانند، اما وقتی به مسابقاتی با سطح بالا روبرو می‌روند، دچار استرس شده و نمی‌توانند توانایی‌های خود را نشان دهند و از شرایط آرمانی دور می‌شوند و نمی‌توانند موفق شوند.

این قاری کشورمان تصریح کرد: یکی از مهمترین مسائلی که یک قاری باید در مسابقات قرآن کریم در نظر بگیرد، اعتماد به نفس است، فرد در این شرایط باید از نظر روانی به خود اتکا داشته باشد و آن تمرین‌هایی را که به صورت صوتی، لحنی و تجربی کسب کرده است، بتواند پیاده کند.

یکی از قسمت‌هایی که قراء از آن کسر نمره می‌آورند، تجوید و وقف و ابتدا است

نیک‌دستی گفت: یک بحث مهمی که بسیاری از قاریان از آن غافل هستند، این است که بیشتر به سمت صوت و لحن سوق داده می‌شوند، اما یکی از قسمت‌هایی که قراء از آن کسر نمره می‌آورند، بحث تجوید و وقف و ابتدا است، برای نمونه اگر یک قاری ممتاز مشکل وقف و ابتدا داشته باشد، برای این مشکل در مسابقات، یک و نیم یا دو نمره کسر می‌شود، در حالی که برای مشکل در صوت و لحن 25صدم نمره از قاری کسر می‌شود.

وی عنوان کرد: اگر قاری چند ترکیب بخواند و ترکیب‌های لحنی را خیلی ممتاز و مرکب‌خوانی انجام دهد، اما در بحث تجوید یک «صاد» را اصلی را انجام ندهد، باعث می‌شود که دو یا سه نمره از وی کسر شود و یا ممکن است، همین مشکل باعث حذف وی از مسابقات شود.

این قاری کشورمان در پایان افزود: اولویت‌بندی در مسابقات بسیار مهم است، باید قراء به مباحث مختلف تلاوت قرآن کریم مانند تجوید، ترتیل، وقف و ابتدا و صوت و لحن آشنایی کامل داشته باشند، همچنین از شرایط روحی مناسبی نیز برخوردار باشند تا بتوانند در مسابقات سطح بالا شرکت کنند و با موفقیت به کار خود پایان دهند.

یادآوری می‌شود، «مسعود نیک‌دستی» دارای مدرک دکتری تخصصی در رشته دندان‌پزشکی است و روز گذشته نیز در محل سالن اجلاس سران، تلاوت خود را در مرحله اول مسابقات به اجرا گذاشت که با تشویق حضار همراه بود.